ECG225

Dimensions: w 160 x h 60 cm

Decoration: ფილას ირგვლივ ორმაგი ლილვის ოთხკუთხა ჩარჩო შემოუყვება, ხოლო მისი ზედაპირი ვერტიკალური ლილვებით სამად არის დაყოფილი. შუაში გამოსახულია ოთხსაფეხურიან სადგარზე აღმართული დიდი ზომის მონუმენტური ჯვარი, მკლავების ოდნავ გაფართოებული ბოლოებით.

Text: ეკლესიის შესასვლელი კარის თავზე ჩადგმულ სამ გამყოფილებიან დიდ ბალავრის ქვაზე ოთხი წარწერაა ამოკვეთილი: 1) მარცხენა განყოფილებაში ამოკვეთილია 5 სტრიქონიანი წარწერა, 2) ქვის შუა განყოფილებაში, ჯვრის ორივე მხარეს, მკლავებს ზემოთ ამოკვეთილია წმინდანის სახელი, ვისი სახელობისაცაა ეკლესია, 1 სტრიქონად. 3) იგივე განყოფილებაში, ჯვრის ორივე მხარეს, მკლავებს ზემოთ ამოკვეთილია 5 სტრიქონიანი წარწერა. 4) ქვის მარჯვენა განყოფილებაში, მთელ სიგრძეზე ამოკვეთილია საამშენებლო შინაარსის წარწერა, 7 სტრიქონად. w 62 x h 43 cm

Letters: ამოღარული ასომთავრული წარწერა. ქარაგმის ნიშნად გამოყენებულია კიდურწაისრული სწორი, გრძელი, განივი ხაზი. 4-10; 2-8 (IIIსტრ.); 5-10; 4-7; 4-6

Date: 1034 AD

Findspot: Unknown

Original location: დიდი გომარეთი, წმ. მარიამის ეკლესია

Current repository: Unknown

Last recorded location(s): დიდი გომარეთი, წმ. მარიამის ეკლესია

Summary:

Publication details: Ilia State University, Institute of Linguistic Studies; დოკუმენტი ვრცელდება Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 ლიცენზიით

Interpretive

1
ქ(რისტ)ე მე(უ)ფ(ე)ო
დ(იდე)ბ(ისა)ო ა(დი)დ(ე)ნ
ლ(ი)პ(არი)ტ ე(რისთავთ)ე(რისთავი)
და შვ(ი)ლნი
5მისნი
2
წ(მიდა)ჲ მ(არია)მ
3
ქ(რისტ)ე ად(იდ)ე
ს(უ)ლი დი-
დ(ი)სა
ლ(ი)პ(არი)ტ
5ე(რისთავთ)ე(რისთავისა)ჲ
4
ს(ა)ხ(ე)ლ(ი)თა ღ(მრ)თ(ი)-
სა(ჲთა) და(იდ)ვა
ბ(ა)ლ(ავა)რი ესე ა-
დ(იდ)ენ ღ(მერთმა)ნ ე(რისთავთ)ე(რისთავის)
5ლ(ი)პ(არი)ტ(ი)ს უ(ფ)ლ(ო)ბ(ას)ა
ქ(ო)რ(ონი)კ(ო)ნი
იყო სმიბ

Diplomatic

1
ႵႤ ႫႤႴႭ
ႣႡႭ ႠႣႬ
ႪႮႲ ႤႤ
ႣႠ ႸႥႪႬႨ
5ႫႨႱႬႨ
2
ႼჂ ႫႫ
3
ႵႤ ႠႣႤ
ႱႪႨ ႣႨ
ႣႱႠ
ႪႮႲ
5ႤႤჂ
4
ႱႾႪႧႠ ႶႧ
ႱႠ ႣႠႥႠ
ႡႪႰႨ ႤႱႤ Ⴀ
ႣႤႬ ႶႬ ႤႤ
5ႪႮႲႱ ႳႪႡႠ
ႵႰႩႬႨ
ႨႷႭ ႱႫႨႡ

Commentary

წარწერა გაცხოველებული იყო სინგურით. ბალავრის ქვაზე მოთავსებული წარწერები გაერთიანებულია ერთ დიდ სათაურში: „საამშენებლო წარწერა ლიპარიტ ერისთავთ-ერისთავის მოსახსენებლით“, მაგრამ ოთხივე წარწერას აქვს ცალკე სათაურები: 1)„ ლიპარიტ ერისთავთ-ერისთავისა და მისი შვილების სადიდებელი წარწერა“, 2) „წმ. მარიამის წარწერა“, 3) „ერისთავთ-ერისთავის ლიპარიტ III რატის ძის მოსახსენიებელი წარწერა“, 4) „ლიპარიტ IV ერისთავთ-ერისთავის სადიდებელი წარწერა“. დაზიანება: წარწერის ქვა და შესაბამისად წარწერა დაზიანებული არ არის. მარჯვენა ნაწილში წითელი საღებავი თითქმის აღარ შეიმჩნევა. წარწერას ახლავს თარიღი: ქორონიკონი სნდ (254+780=1032) პირველი წარწერის მესამე სტრიქონში ვ. სილოგავა კითხულობს: ე(რისთავთა) ე(რისთავი), ეპისკოპოსი ზენონი კი მეოთხე სტრიქონში კითხულობს: შუილნი. მეორე წარწერაში დ. ბერძენიშვილი კითხულობს: მამაა. მესამე წარწერის მეორე-მესამე სტრიქონში ვ. სილოგავა კითხულობს: დიდისა, მეხუთეში - ე(რისთავთა) ე(რისთავისა)ჲ; ეპისკოპოსი ზენონი მეორე სტრიქონში კითხულობს: ასული, მეოთხე წარწერის პირველ-მეორე სტრიქონებში ეპისკოპოსი ზენონი კითხულობს: ღმრთისათა, მეორეში - დაიდუა; ეპისკოპოსი ზენონი, დ. ბერძენიშვილი და ექ. თაყაიშვილი მეხუთე სტრიქონში კითხულობენ: უფლებასა; ექ. თაყაიშვილი და დ. ბერძენიშვილი პირველ-მეორე სტრიქონებში კითხულობენ: ღმრთისა; ვ. სილოგავა მესამე სტრიქონში კითხულობს: ბ(ა)ლ(აჰვა)რი, მეოთხეში - ე(რისთავთა) ე(რისთავის), მეექვსეში - ქრ(ონი)კ(ო)ნი

Bibliography:

გიორგი ოთხმეზური, დმანისი, ქვემო ქართლის ეპიგრაფიკული კორპუსი, I, 119-121, თბილისი, 2018bibliography.xmlb7

დ. ბერძენიშვილი, ნარკვევები ქვემო ქართლის ისტორიული გეოგრაფიიდან, 107 თბილისი, 2014bibliography.xmlb213

Е. Такайсшвили, Археологические екскурсии разыскания и заметки, IV 86, Тб. 1913bibliography.xmlb212

გიორგი ოთხმეზური, დმანისის რაიონის ეპიგრაფიკული ძეგელები (წარწერების მიმოხილვა და ისტორიული ექსკურსი), 23, თბილისი, 2016bibliography.xmlb216

ვ. სილოგავა, ქვემო ქართლის წარწერები243, თბილისი, 2000bibliography.xmlb218

Images

   Fig. 1.