Material: კირქვა ?
Object type: საფლავის სტელა
Decoration:
Text: სტელაზე გამოყვანილია 9 სტრიქონიანი ბერძნული წარწერა. იგი ძირითადად კარგად იკითხება (დაზიანებულია თავში I-II სტრიქონები, ბოლოს – VIII-IX სტრიქონები, რომლებიც შეძლებისდაგვარად აღდგენილია). cm
Letters: წარწერა მაინცდამაინც საგანგებოდ გამოყვანილი ასოებით არ არის შესრულებული. ძირითადად ასოები მსხვილია. მაგ., ο და θ თითქმის მრგვალია. ε–ს სამივე ჰორიზონტალური ხაზი ტოლი აქვს. ასევეა σ–ც, α, δ და λ ერთი ტიპისაა. ν – ფართოა. გამორჩეულია ω, რომელიც გვხვდება სამჯერ და სამივეჯერ ერთნაირია – ვერტიკალური ხაზები შედარებით დაბალია, ერთმანეთისგან დაშორებული, ხოლო მათი შემაერთებელი ქვედა ხაზი შუაში ჩატეხილი, ოდნავ ამოწეული და ასევე დაბალი. ასევე გამორჩეულია κ (გვხვდება ორჯერ), რომლის მარჯვენა მხარე სამკუთხედია, ფართოდ გაშლილი გრძელი ხაზებით. ρ არ გამოირჩევა თავისი მოხაზულობით. მთლიანად მოხაზულობით მსგავსი წარწერა არ გვხვდება აქამდე გამოქვეყნებულ წარწერებში. ამდაგვარი ასოები (განსაკუთრებით ω–ს მოხაზულობა) გვაქვს შემდეგ ძეგლებში; C, Ε, Ν, Ρ ბევრ წარწერაშია ასეთი მოხაზულობის II ს–დან და შემდეგაც, VI ს–შიც.
Date: წარწერის საერთო სტილის, ასოთა მოხაზულობისა და ენობრივი მონაცემების საფუძველზე სოხუმის წარწერა უნდა დათარიღდეს IV-V სს–ით AD. (lettering)
Findspot: სოხუმი სტელა აღმოჩენილია სოხუმის ძველი ციხის ტერიტორიაზე არქეოლოგიური გათხრების შედეგად. არქეოლოგმა მ. გუმბამ გათხარა ნაგებობა (ეკლესია?), რომლის სამხრეთ–აღმოსავლეთ მონაკვეთში ჩაშენებული იყო კირქვის (?) ოთხკუთხა სტელა.
Original location:სოხუმი
Last recorded location(s):
Text type:Unknown
Editor(s): თინათინ ყაუხჩიშვილი
Publication details:ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი, ლინგვისტურ კვლევათა ინსტიტუტი; დოკუმენტი ვრცელდება Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 ლიცენზიით.
Translation (ka)
ქრისტე მრავლისშემძლე (/ყოველთა მეუფე ?). აქ განისვენებს ორესტე ჯარისკაცი ლეგიონერი მამაცი (?) გარწმუნებთ (ან – გთხოვთ) მოხვიდეთ (ან – იზრუნოთ) (იგულისხმება – საფლავთან მოხვიდეთ, საფლავზე იზრუნოთ).
Commentary
ენობრივი თვალსაზრისით სოხუმის წარწერაში აღსანიშნავია: დიფთონგების მონოფთონგიზაცია: ει–ι (κρείων||κρίων; κατάκειται||κατακιτε). –ιος დაბოლოება იძლევა ις–ს (λεγεωνάρις=λεγεωνάριος–ს, ან λεγιονάρις).
Bibliography
საუერი, 1931 თინათინ ყაუხჩიშვილი, საქართველოს ბერძნული წარწერების კორპუსი, 372–374
Images
Fig. 1. Grave stele, Sukhumi, 1991