ECG356. თეჟარუიქის საამშენებლო წარწერა

Material: ქვა

Object type: ფასადი

Dimensions: cm

Text: წარწერა სამსტრიქონიანია. იგი ამოღარულია ტაძრის სამხრეთ კედლის კარნიზის ქვემოთ და კედლის თითქმის მთელი სიგანე უჭირავს cm

Letters: ამოღარული ასომთავრული წარწერა

Date: XIII AD (lettering)

Findspot: თეჟარუიქის ეკლესია, სომხეთი

Original location:თეჟარუიქის ეკლესია, სომხეთი

Last recorded location(s): თეჟარუიქის ეკლესია, სომხეთი

Text type:Unknown

Editor(s): ვალერი სილოგავა, პარუირ მურადიანი

Changes history:2019-12-17 Eka Kvirkvelia ტექსტის სრული კოდირება, მეტამონაცემების სრული კოდირება, ბმულებით დაკავშირება ავტორიტეტულ წყაროსთან

Publication details:ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი, ლინგვისტურ კვლევათა ინსტიტუტი; დოკუმენტი ვრცელდება Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 ლიცენზიით.

Interpretive

†ჯ(უა)რო [ქ(რისტ)ესო ცხ(ო)]ვ(ე)ლსმყ(ო)ფ(ე)ლ[ო] რ(ომე)ლი აღემ(ა)რთე გ(ო)ლგ(ო)თ[ა]ს ჴს(ნ)ისათ(ჳ)ს ჩ(უე)ნ(ი)ს(ა) შ(ე)ნმ(იე)რ(ი)თ(ა) ძ(ა)ლ(ი)თა შ(ე)ზღ(უ)დვ(ი)ლნი [დაგჳფარენ] ი(ვა)ნე მჴ(ა)რგრძ(ელ)მ(ა)ნ
შვ(ი)ლმ(ა)ნ ე(რისთა)ვთე(რ)ი(სთა)ვ(ი)სა ს(ა)რგ(ი)ს მა(ნდა)ტ(უ)რთუხ(უ)ც(ე)ს(ი)სა შ(ა)ჰ[ანშა ზაქარი]ა ბარქ დ(ი)დ(ი)სა ამ(ი)სპ(ასალა)რ(ი)სა ძმ(ა)მან ქ(უე)ყნისა ა[]ირ(ი)ს(ი)თ შარჰით ვ(ა)ღ(ე)ძ(ო)რ(ი)თ [] გ(აე)წ(ო)ნ(ი)თ შ(ა)თ(ი)თ
კაიტბუკ(ი)თ განძ(ი)ს თვით ნორბ(ე)რდ(ი)თ კეჩრ(ო)ლ(ი)თ [ქ(უე)ყნ(ა)]მდის შუა ყ(ოვ)ლისავე ამღ(ე)ბ(ე)ლმ(ა)ნ ს(ა)ხ(ე)ლსა შ(ე)ნსა აღვ(ა)შ(ე)ნე მ(ო)ნ(ა)სტ(ე)რი და ეკლ(ე)ს(ი)აი ესე

Diplomatic

†ႿႰႭ [..... ..]ႥႪႱႫႷႴႪ[.] ႰႪႨ ႠႶႤႫႰႧႤ ႢႪႢႧ[.]Ⴑ ჄႱႨႱႠႧႱ ႹႬႱ ႸႬႫႰႧ ႻႪႧႠ ႸႦႶႣႥႪႬႨ [.........] ႨႬႤ ႫჄႰႢႰႻႫႬ
ႸႥႪႫႬ ႤႥႧႤႨႥႱႠ ႱႰႢႱ ႫႠႲႰႧႳႾႺႱႱႠ ႸჀ[.... ......]Ⴀ ႡႠႰႵ ႣႣႱႠ ႠႫႱႮႰႱႠ ႻႫႫႠႬ ႵႷႬႨႱႠ Ⴀ[]ႨႰႱႧ ႸႠႰჀႨႧ ႥႶႻႰႧ [] ႢႼႬႧ ႸႧႧ
ႩႠႨႲႡႳႩႧ ႢႠႬႻႱ ႧႥႨႧ ႬႭႰႡႰႣႧ ႩႤႹႰႪႧ [...]ႫႣႨႱ ႸႳႠ ႷႪႨႱႠႥႤ ႠႫႶႡႪႫႬ ႱႾႪႱႠ ႸႬႱႠ ႠႶႥႸႬႤ ႫႬႱႲႰႨ ႣႠ ႤႩႪႱႠႨ ႤႱႤ

Translation (ka)

† ქრისტეს ჯუარო, ცხოველსმყოფელო, რომელი აღემართე გოლგოთას ჩვენს სახსნელად, შენმიერი ძალით შეზღუდვილნი დაგჳფარენ. ივანე მხარგრძელმა, ერისთავთ-ერისთავის სარგის მანდატურთუხუცესის შვილმა, შაჰანშა ზაქარია ბარქ დიდი ამისპასალარის ძმამ, ქვეყნის ა[..]ირისით, შარჰით, ვაღეძორით, [.......], გაეწონით, შათით, კაიტბუკით, განძის თვით ნორბერდით, კეჩროლით ქუეყნამდე ყველაფრის ამღებელმა, შენს სახელზე აღვაშენე მონასტერი და ეს ეკლესია.

Commentary

თეჟარუიქის ეკლესია მდებარეობს სოფელ მეღრაძორის ახლოს. მას უწოდებენ გიურჯიქილისას, ქართველთა ეკლესიას. სომხურ წყაროებში ეწოდება ასევე პღნძაანქ. წარწერა 1977 წელს გამოაქვეყნა პარუირ მურადიანმა, ხოლო 1980 წელს მისეული შესწორებებით - ვალერი სილოგავამ. ვალერი სილოგავს აზრით, წარწერა ყურადღებას იქცევს, პირველ რიგში, ტოპონიმების სიმრავლით - ათზე მეტი „ქვეყანა“ და პუნქტია მასში დასახელებული. იგი ძვირფას საისტორიო წყაროს წარმოადგენს.

Bibliography

სილოგავა, 1980 ვალერი სილოგავა, ცნობები და შენიშვნები სომხეთის ქართული ეპიგრაფიკული ძეგლების გამოცემის შესახებ, 142-175

მურადიანი, 1977 პარუირ მურადიანი, სომხეთის ქართული წარწერები, წყაროთმცოდნეობითი გამოკვლევა (სომხურ ენაზე), 5-256