ECG385. ვანის ქვაბების პოეტური წარწერა I

Material: ქვა

Object type: ფასადი

Dimensions: cm

Text: წარწერა ცამეტსტრიქონიანია. იგი მოთავსებულია ეკლესიის სამხრეთის გარეთა კედელზე, შესავლის მარჯვენა მხარეს w 70 x h 50 cm

Letters: ფრესკული მხედრული წარწერა

Date: XV AD (lettering)

Findspot: ვანის ქვაბები, ასპინძის მუნიციპალიტეტი

Original location:ვანის ქვაბები, ასპინძის მუნიციპალიტეტი

Last recorded location(s): ვანის ქვაბები, ასპინძის მუნიციპალიტეტი

Text type:Unknown

Editor(s): შერმადინ ონიანი

Changes history:2019-10-29 Eka Kvirkvelia ტექსტის სრული კოდირება, მეტამონაცემების სრული კოდირება, ბმულებით დაკავშირება ავტორიტეტულ წყაროსთან

Publication details:Ilia State University, Institute of Linguistic Studies; დოკუმენტი ვრცელდება Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 ლიცენზიით.

Translation (ka)

† ღმერთო, ყოვლად წმიდაო დედოფალო ღვთისმშობელო და წმინდანო მთავარანგელოზნო, ბედნიერნი ხართ! თქუენი ძალით და მოწყალებით უშუელეთ და ულხინეთ თქვენს მოსამსახურეს, მიწას, თუალპატიოსანს, უებროს გულქანს. დევნილი ვიყავი, მანუჩარმა მომიყვანა ქალად და გასათხოვრად, ქმარი ჯერ არ მედგა. ღმრთისა და ამ წმინდანების მადლით ჩემზე ლამაზი სულიერი დედამიწაზე არა დაიარებოდა და არც სხუა მოსულა: არც თუალად, არც ტანად, არც ზნით და არც გონებით. ჩემნი მნახავნი არ გამამტყუნებენ. ეს ხოხბები და ეს ლომი არიან ამის მოწმენი.

Commentary

ვანის ქვაბთა მონასტერი მდებარეობს ჯავახეთში, ასპინძის რაიონში, მდ. მტკვრის მარჯვენა ნაპირას, ვარძიასა და თმოგვს შორის, ვარძიიდან სამი კილომეტრის დაშორებით. მონასტერი გამოკვეთილია ფრიალო კლდეში და ამჟამად თითქმის მთლიანად დანგრეულია. გამოქვაბულთა ყველაზე მაღალ სართულზე გადარჩენილია ჯვრის ტიპის პატარა გუმბათიანი, თეთრად შელესილი ეკლესია. მისი კედლები მთლიანად დაფარულია XV საუკუნის მეორე ნახევრის მხედრული წარწერებითა და ნახატებით. პროზაულ წარწერებთან ერთად გვხვდება ლექსებიც, რომლებშიც მოყვანილია „ვეფხისტყაოსნისა“ და „როსტომიანის“ ფრაგმენტები, აგრეთვე XII-XV საუკუნეების ლირიკული პოეზიის ნიმუშები, როგორც ლიტერატურული, ასევე ფოლკლორული. წარწერის ავტორია გულქანი, რომლის ვინაობა უცნობია. ზოგადად კი, იგი დიდგვაროვანი, სამცხე-საათაბაგოს მკვიდრი, თავისი დროისათვის განსწავლული მანდილოსანი უნდა იყოს, მხატვარი და კალიგრაფი. წარწერაში ის საგანგებოდ აღნიშნავს თავის განსაკუთრებულ სილამაზეს. მთელი წარწერის ირგვლივ კედელზე ახლაც დაცულია ფრინველთა და ცხოველთა ნახატი. აკაკი შანიძის განმარტებით, წარწერაში მოხსენიებული „ხაზანი“ უნდა იყოს იგივე „ფაზანი“, ანუ ხოხობი. ყოველ შემთხვევაში კონტექსტის მიხედვით, ის აღნიშნავს ფრინველებს, რომელთა ფიგურებიც გვხვდება მხატვრობაში.

Bibliography

ონიანი, 1967 შერმადინ ონიანი, ვანის ქვაბთა ორი პოეტური წარწერა, 33-37

Images

   Fig. 1.